List niezależnych wydawców do premiera Glińskiego w sprawie ustawy o jednolitej ceny książki
Warszawa, 30 marca 2017 r.
Szanowny Pan Premier prof. dr hab. Piotr Gliński
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
ul. Krakowskie Przedmieście 15/17
00-071 Warszawa
Szanowny Panie Premierze,
My, niżej podpisani, niezależni wydawcy oraz twórcy związani z rynkiem książki, przekazujemy wyrazy poparcia dla idei wprowadzenia regulacji dotyczącej jednolitej ceny książki.
Gorąco popieramy projekt Ustawy o Jednolitej Cenie Książki z następujących powodów:
- w krajach, gdzie ustawa jest właściwie implementowana, chroni ona i promuje biblioróżnorodność.
- jest to rozwiązanie punktowe (dotyczy tylko i wyłącznie cen nowości), niezwiązane z wydatkami ze strony skarbu państwa, czyli podatników.
- bezpośrednim celem ustawy jest stworzenie warunków dla przetrwania istniejących jeszcze księgarń stacjonarnych i powstawania nowych, wykorzystujących prosty i logiczny mechanizm wyrównywania cen nowości książkowych w różnych punktach sprzedaży i w konsekwencji zamieniający (tylko dla tychże nowości) konkurencję cenową na konkurencję na płaszczyźnie jakości (obsługi czytelników, ekspozycji książek i jakości samych książek, na których produkcji dziś, z powodu wojen cenowych, wydawnictwa muszą coraz bardziej oszczędzać).
- uważamy, że jedynie dzięki jakości można pozyskać nowych czytelników, czyli podwyższyć poziom czytelnictwa. To właśnie niski popyt na książki jest głównym problemem sektora książki (i co się z tym wiąże – kultury).
- uważamy, że to nie cena decyduje o poziomie czytelnictwa. Gdyby tak było, to przy trwającej od lat wojnie cenowej zauważylibyśmy już wzrost poziomu czytelnictwa, a tak przecież nie jest.
- naszym zdaniem nie jest oczywiste, że cena książki wzrośnie dla czytelnika, ponieważ po wprowadzeniu ustawy w życie cena książki pozostanie funkcją:
- popytu na książki. Popyt na książki jest zależny od czynników niezwiązanych z ustawą, takich jak skuteczność polityki kulturalnej państwa i sytuacji ekonomicznej czytelników (podyktowanej wielkościami makroekonomicznymi, takimi jak poziom dochodów oraz inflacja).
- ostrej konkurencji między wydawnictwami: w Polsce codziennie ukazuje się ok. 70 tytułów.
- uważamy, że ustawa nikomu nie przyniesie szkody: księgarnie internetowe nadal będą miały przewagę cenową dla zdecydowanej większości książek (nowości książkowe stanowią ok. 20% liczby tytułów w ofercie rynkowej) i będą mogły oferować czytelnikowi te książki w cenach promocyjnych;
- ustawa nie sprzyja zamkniętym środowiskom: działalność księgarska i wydawnicza nie jest koncesjonowana;
- i najważniejsze: wierzymy również, że przy odpowiednim sformułowaniu i wprowadzeniu ustawy to czytelnik na niej skorzysta, gdyż przy sprzyjających warunkach ekonomicznych i dobrej promocji świadomej konsumpcji kultury:
- jakość książek wzrośnie. Dziś wydawnictwa są zmuszane do cięcia kosztów osobowych (tłumacze, redaktorzy, korektorzy, itp.), co odbija się na jakości tekstu książek.
- oferta wydawnicza będzie bardziej pluralistyczna i lepiej eksponowana.
- wzrośnie liczba księgarń, bardziej dopasowanych do lokalnej specyfiki.
- zawód księgarza ulegnie większej profesjonalizacji. Księgarz wreszcie stanie się przewodnikiem po sprzedawanych tytułach.
- cena książki będzie optymalna, tj. podyktowana realiami konkurencji między wydawcami.
W związku z tym wydawcy nadal będą zmuszeni uwzględniać powyższe czynniki przy nadawaniu ceny swoim książkom. Gdyby tak nie było, już dziś (bez konieczności wprowadzania ustawy) wydawcy mogliby podwyższać ceny wedle własnej woli.
Bez księgarń stacjonarnych, które bez jednolitej ceny książki nie przetrwają, w obecnej katastrofalnej sytuacji polskiej książki kroki podejmowane w celu podwyższenia poziomu czytelnictwa będą jeszcze mniej skuteczne niż dzisiaj. Ta ustawa to początek przywrócenia książce godności.
Podkreślamy również konieczność równoległego do ustawy zawarcia porozumień branżowych dotyczących granicznych rabatów i form współpracy pomiędzy aktorami rynku książki (wydawca, dystrybutor, księgarz). Uważamy też, że konieczne są dodatkowe kroki zmierzające do podnoszenia poziomu czytelnictwa, takie jak ulga podatkowa na zakupy książkowe.
Z wyrazami szacunku,
Agnieszka Kowalik-Urbáez – Wydawnictwo Claroscuro
Juan Diego Ramírez – Wydawnictwo Claroscuro
Dorota Hartwich – Wydawnictwo Format
Iwona Stabeusz – Wydawnictwo Literówka
Karolina M. Wojciechowska – Wydawnictwo Blue Bird
Aleksandra Janiszewska – Ośrodek KARTA
Andrzej Kalinowski – Fundacja Sąsiedzi
Zbigniew Garwacki – Wydawnictwo Cyklady
Michał Alenowicz – Wydawnictwo Wiatr od Morza
Halina Buffi - Wydawnictwo Buffi
Ewa Pajestka-Kojder – Oficyna Naukowa
Agata Loth-Ignaciuk – Wydawnictwo Druganoga
Bartłomiej Ignaciuk – Wydawnictwo Druganoga
Anetta Konstantowska – Wydawnictwo a-ti a-ajurweda.pl
Piotr Kopszak – Wydawnictwo Kle
Tomasz Klejna – Wydawnictwo Tako
Iwona Wierzba – Wydawnictwo Albus
Dominika Żukowska – Wydawnictwo Poławiacze Pereł
dr hab. prof. UO Sławomir Górzyński – Wydawnictwo DiG
Marzena Stefańska-Adams – Wydawnictwo Kwiaty Orientu
Natalia Walkowiak – Wydawnictwo Zakamarki
Ludmiła Koza – Wydawnictwo Amaltea
Joanna Guszta – Wydawnictwo Ładne Halo
Magdalena Kłos-Podsiadło – Wydawnictwo Wytwórnia
Katarzyna Radziwiłł – Wydawnictwo Muchomor
Anna Skowrońska – Wydawnictwo Muchomor
Ewa Olejnik – Wydawnictwo Buka
Sława Lisiecka – Wydawnictwo Od Do
Joanna Rzyska – Wydawnictwo Dwie Siostry
Ewa Stiasny – Wydawnictwo Dwie Siostry
Sergiusz Sterna-Wachowiak – prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
Joanna Concejo - ilustratorka, autorka
Ifi Ude – autorka, kompozytorka, wokalistka
Agnieszka Ayşen Kaim - autorka, tłumaczka